X. ENDÜSTRİ İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ KURULTAYI
X. Endüstri İşletme Mühendisliği Kurultayı Sonuç Bildirisi
X. Endüstri-İşletme Mühendisliği Kurultayı, TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO) adına İstanbul ve Kocaeli Şube sekretaryalığında 25- 26 Aralık 2015 tarihlerinde İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Fakültesi Salonunda meslektaşlarımız, öğrencilerimiz, ilgili kurum ve kuruluşlardan temsilcilerin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. "Yönetim ve Üretim Stratejilerinde Toplumcu Endüstri- İşletme Mühendisliği Yaklaşımları" ana başlığı altında gerçekleştirdiğimiz kurultayımızı 325 katılımcı izlemiştir.
Kurultayımız süresince 4 panel gerçekleştirilmiş, 9 oturumda toplam 31 bildiri sunulmuştur. MMO şube etkinlik alanlarında yer alan üniversitelerden EİM öğrencilerinin katıldığı vaka analizi yarışmasında 6 grup yarışmıştır.
Türkiye`de Endüstri Mühendisliği eğitimi 1969 yılında ODTÜ`de ve hemen akabinde de İTÜ`de başlamıştır. 2015 yılında endüstri ve işletme mühendisliği alanı için 82 üniversitede açılan kontenjan sayısı 6.250`dir. Bu rakamlar, endüstri ve işletme mühendisliğinin birçok üniversitede kolayca açılabilen mühendislik bölümlerinden biri haline geldiğini göstermektedir.
Öğretim kurumlarının bölüm açma ve kontenjan belirlemede fiziki altyapı, akademisyen sayısı gibi kriterleri net olarak tanımlanmalı, bölüm sayısı ve kontenjanlar ihtiyaç kadar Endüstri Mühendisi mezunu verecek şekilde belirlenmelidir. Bu süreçte meslek örgütümüz Makina Mühendisleri Odası (MMO) da yer alabilmelidir. Bunun yanında mühendislik eğitiminde akreditasyon önem kazanmalı, özellikle ABET ve MÜDEK kriterlerinin uygulanmasıyla EİM bölümleri niteliklerini kanıtlamalıdır.
Nicelikteki artış beraberinde nitelikte düşüşe neden olsa da Endüstri Mühendisliği bölümlerine talep her geçen yıl artmaktadır. Diğer taraftan, gerek sanayi gerekse kamuda iş arzı azalmaktadır. Bu koşullarda, sağlıklı bir planlama dahi yapılamazken, eğitimin kalitesini düşüren "uzaktan eğitim" uygulamasına son verilmelidir. Bununla ilgili kamuoyu yaratılması ve hukuki süreçlerin işletilmesi çalışmalarına Odamızca daha fazla zaman ayrılması, Endüstri Mühendislerine konunun öneminin çeşitli eylem ve etkinliklerle anlatılması gerekmektedir.
Meslektaşlarımızın sanayi ve hizmet işkollarında sağlayacağı faydalar yeterince anlaşılamamıştır. Çalışma alanlarımız içinde yer alan stratejik planlama, fizibilite etütleri, kapasite raporlarının hazırlanması, tesis planlama, proje yönetimi, işgücü planlama, yönetim sistemleri gibi alanlara farklı meslek disiplinleri ikame ettirilmektedir. EİM‘lerin çalışma alanlarında diğer mesleklerin yer almasının önüne geçmek için MMO ve EİM Meslek Dalı Komisyonlarınca sanayi ve kamuoyunu bilgilendirici çalışmalar yürütülmelidir.
Endüstri ve işletme mühendislerinin imza yetkisi olması için iki uzmanlık alanı tanımlanmış ve Resmi Gazete‘de Stratejik Planlama ve Yatırım Hizmetleri Yönetimi Mühendis Yetkilendirme yönetmelikleri yayımlanmıştır. Bunlardan ilki olan stratejik planlama uzmanlığı ile, ülkeyi yönetenlerin heveslerinin ve hayallerinin gerçekleştirilmesi için değil ülke olanakları ve kabiliyetleri ile dünyadaki fırsatlar ve tehditler göz önüne alınarak stratejik planlar hazırlanması ve bu plana ulaşmak için tüm ülke ekonomisinin ve sanayisinin ortak bir istikamete yönlendirilmesi amaçlanabilecektir.
Yatırım Hizmetleri Yönetimi ise mevcut kaynakları en uygun ve en etkili şekilde kullanmamız için gereken mesleki bilgi birikiminin ülke ve toplum yararına kullanılmasını sağlayacaktır. Bu sayede ilerleyebilir ve halkımız için fark yaratacak değerleri ortaya çıkartabiliriz.
Harvard üniversitesi 50 ülkede beslenme, hava, su ve besin güvenliği, barınma, kişisel güvenlik, temel bilgiye ulaşım, iletişim ve bilgi araçlarına ulaşım, sağlık ve iyi yaşam, ekosistemin sürdürülebilirliği, kişisel haklar, yükseköğrenime erişim, kişisel özgürlük ve seçme özgürlüğü ile eşitlik ve dahil edilme gibi 12 başlık altında toplumsal gelişimi ölçmektedir ve Türkiye bu listede 33. sıradadır. Gün geçtikçe daha da gericileşen ve yaşadığı çağın gerisine düşen ülkemizi ileriye götürecek yaklaşım, gelişimin sadece ekonomik alanda değil, siyasal ve toplumsal alanlarda da yaşanması gerçeğinin algılanmasıyla mümkündür. Bu noktadan hareketle kurultayımızın ana teması "Yönetim ve Üretim Stratejilerinde Toplumcu Endüstri- İşletme Mühendisliği Yaklaşımları" olarak belirlenmiştir.
Kurultayımızın ana teması, panel içeriklerinde ele alınmış ve toplumcu çalışmaların, aslında Endüstri- İşletme Mühendislerinin temel yaklaşımları olduğu konusunda görüşler dile getirilmiştir. Her ne kadar verimlilik artırma çalışmalarının insanca çalışma koşullarını zedeleyebileceği gibi kaygılar oluşsa da Endüstri - İşletme Mühendislerinin mesleğin insani yönünü ön plana çıkartarak ve toplumcu bir yaklaşım sergileyerek teknolojiyi toplum ve insanlık yararına sunmak için mücadele etmeleri ile bu kaygı ortadan kaldırılabilecektir.
Günümüzde mühendislik eğitiminin yarısını oluşturan araçlar üniversitelerde, diğer yarısını oluşturan iletişim becerileri, sürekli öğrenme ve yetkinlikler ise meslek odaları, dernekler ve staj gibi okul dışı çalışmalarla kazanılmaktadır. EİM‘lere yönelik yetkilendirme çalışmalarını yürüten MMO, bu yetkilerin yasal mevzuatlarda yer alması ve fiilen kullanılabilmesi için daha fazla çaba gösterecektir. Bu mücadeleye Oda üyesi EİM`ler kadar henüz Oda ile tanışmamış EİM`lerin de Oda örgütlülüğüne katılarak destek vermesi önem taşımaktadır.
Endüstri ve işletme mühendislerinin, kamu kurum ve kuruluşlarındaki istihdam oranı yeterli seviyede değildir. Edinilen mesleki birikimin kamuda kullanılmıyor olması bir kez daha planlama sorununa işaret etmektedir. TMMOB ve bağlı Odaları meslek ve meslektaş sorunlarının ülke sorunlarından ayrılamayacağını her platformda dile getirmekte, bu sorunların küreselleşmeci, piyasacı politikalar yerine, halktan, emekten, bağımsızlıktan, üretimden, sanayileşmeden, bilim ve teknolojiden yana politikaların yaşam bulması ile çözümlenebileceğini vurgulamaktadır.
Çevreye, topluma, kendi düşüncemiz dışındakilere saygılı bir yaşam kültürüyle yaşayan bir yurttaş olma idealinin peşinden giden ve çalışma hayatına verimlilik, kayıpların azaltılması, insan ve makinanın doğru yönetilmesini amaçlayarak başlayan Endüstri ve İşletme Mühendisleri, yurttaş olmanın yanında mesleğin verdiği sorumluluk ile üstlenebileceği görevleri belirlemeli ve bunları kamuoyuna, kamu kurumlarına ve işletmelere anlatmalıdır.
"Toplumcu Endüstri - İşletme Mühendisliği Yaklaşımları" başka bir Türkiye ve başka bir dünya yaratmak için gereken adımları atarken bizlere, Meslek Odamıza ve topluma ışık tutacaktır.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası
